Goat Health Cover

शेळी आरोग्य संरक्षण


         शेळ्या रोगप्रतिकारक असल्या तरी योग्य आरोग्य संरक्षण (Health Cover) न केल्यास आजार पटकन पसरतात. नियमित लसीकरण, डिवॉर्मिंग, स्वच्छता आणि पोषण हे यशस्वी शेळीपालनाचे मुख्य आधार आहेत.


1) आरोग्य संरक्षण म्हणजे काय? (What is Health Cover?)

Health Cover म्हणजे शेळ्यांना रोगांपासून वाचवण्यासाठी केलेले सर्व प्रतिबंधात्मक उपाय:

  • लसीकरण

  • डिवॉर्मिंग

  • परजीवी नियंत्रण

  • स्वच्छता

  • पौष्टिक आहार

  • नियमित तपासणी



3) डिवॉर्मिंग (De-worming / कृमिनाशन)

शेळ्यांना अंतर्गत जंतामुळे:

  • वजन कमी होते

  • दूध कमी येते

  • पिल्लांचा मृत्यू वाढतो

➡ त्यामुळे दर 3 महिन्यांनी डिवॉर्मिंग आवश्यक.

प्रचलित औषधे:

(डोस व पद्धत पशुवैद्यांच्या सल्ल्यानेच)

4) बाह्य परजीवी नियंत्रण (External Parasites Control)

टिक्स , उवा आणि माइट्स टाळण्यासाठी:

  • 15 दिवसांनी एकदा स्नान (डिपिंग)

  • गोठा स्वच्छ आणि कोरडा

  • Ivermectin इंजेक्शन (Vet-consult)

🍃 5) पोषण (Nutrition & Feeding)

चुकीचे पोषण = आजारांची सुरुवात.

शेळींचा आहार:

  • 60% हिरवा चारा

  • 20% सुका चारा

  • 20% एकसंध (कॉनसंट्रेट – मका, चोकर, सोयाबीन)

  • खनिज मिश्रण + मीठ

  • स्वच्छ पिण्याचे पाणी

गर्भवती व स्तनपान करणाऱ्या शेळीला थोडा जास्त एकसंध द्यावा.


🧹 6) गोठा स्वच्छता (Housing Hygiene)

  • उंच व कोरडा गोठा

  • रोज साफसफाई

  • आठवड्यातून एकदा सॅनिटायझेशन

  • गोठ्यात हवा खेळती

  • पिल्लांसाठी वेगळी स्वच्छ जागा


🩺 7) आजारी शेळ्या ओळखणे (Symptoms of Sick Goats)

लक्षणे दिसल्यास तात्काळ डॉक्टरला दाखवा:

  • खाणे कमी होणे

  • ताप

  • डोळे/नाक वाहणे

  • श्वास घेण्यात त्रास

  • पोट फुगणे

  • अत्याधिक थकवा

  • दारूळ चालणे (lameness)


🚑 8) नियमित तपासणी (Routine Check-up)

महिन्यातून एकदा पशुवैद्यांनी तपासणी करणे चांगले.


निष्कर्ष

योग्य Health Cover केल्यास शेळ्यांची वाढ, उत्पादन आणि नफा मोठ्या प्रमाणात वाढतो.
प्रतिबंध हेच संरक्षण” — हेच शेळीपालनाचे यशस्वी सूत्र आहे.


Comments

Popular posts from this blog

Poultry Brooding – 50 MCQs Set 2

Poultry Brooding – 50 MCQs set 1

Poultry Production Terminology – 50 MCQs

Chick Arrival & Brooding Management MCQ

Care & Management of Broilers MCQ