कथा: नीलकंठ महादेव – विष पिऊन त्रातामही जगाचा .
🔱 कथा: नीलकंठ महादेव – विष पिऊन त्रातामही जगाचा एकदा समुद्र मंथन सुरू झाले. देव आणि दैत्य एकत्र येऊन समुद्राचे मंथन करत होते, कारण त्यातून अमृत निघणार होते. परंतु अमृत येण्याआधी एक भयंकर गोष्ट घडली – समुद्रातून एक घनगंभीर, काळोखासारखं, अत्यंत जहाल हालाहल विष बाहेर आलं. ते विष इतकं प्रचंड घातक होतं की त्याच्या फवाऱ्यांमुळे आकाश काळं झालं, पृथ्वी थरथर कापू लागली, आणि सर्व प्राणी जीव वाचवण्यासाठी धावू लागले. कोणीही ते विष हाताळण्यास तयार नव्हतं. तेव्हा सर्व देव, ऋषी, आणि लोक शिवजींच्या चरणी आले. त्यांनी आर्जव केलं, “हे महादेव, या विषाचा काहीतरी उपाय करा. जर ते रोखलं नाही, तर संपूर्ण सृष्टी नष्ट होईल.” शिवजींनी क्षणाचाही विलंब न करता ते संपूर्ण विष आपल्या हाताने उचलून पिऊन टाकलं. पण त्यांनी ते पोटात जाणार नाही याची खबरदारी घेतली आणि गळ्यातच थांबवलं. त्यामुळे त्यांचा गळा निळा पडला आणि ते ‘ नीलकंठ ’ म्हणून ओळखले जाऊ लागले. शिवजींनी स्वतःच्या प्राणांवर, सुखांवर, शरीरावर संकट घेतलं , पण इतरांचा जीव वाचवला. हा त्याग, ही करुणा आणि हे धैर्य म्हणजेच शिव महात्म्य.
